Ass. war. wab. Wiil dhallinyaro ahaa oo qoyskoodu ay beeraley ahaayeen ayaa jiri jirey.
Asagoo aad u da’ yar ayuu billaabay inuu waaliddiintiis shaqadi beerta kala shaqeeyo, aqoontii wax beeridda iyo waaya aragnimo badanna halkaas ka helo, taasoo markii uu barbaarey dhaxalsiisay inuu noqdo hawl-kar shaqadii beerta oo dhan faraha looga qaaday ayadoo aan laga walwal qabin inay hawli ka dayacanto.
Kaneeco, diqsi iyo cayayaan kale oo barwaaqada beerta soo raacayey ayaa dusha ka korayey, qaarkoodna ayba qaniinayeen, asaguna uu sacabbadiisa qaarkood ku layn jiray, qaarna intuu qab-qabto uu sii deyn jiray. Maalinkii danbe ayaa asagoo meel beerti dhexdeeda ahayd fadhiyey, cabbaarna uu cayayaankii dul yimaada hadba dilayey, qaarna asagoo qabtay uu iska sii daynayey uu mar kaliya ka yaabay tira badnaanta cayayaanki uu laayey oo hortiisa daadsanaa, billaabayna inuu maydkoodi tiriyo.
Mararkii ka danbeeyeyna wuxuu sii waday tirinta inta xabbo ee uu dilay iyo inta uu qabtay ee uu iska sii daayey. Wuxuu maalin walba tiradii hore in ka badan laayo, inta qabqabtona sii daayaba waxay xisaabtoodi isku taagtay 1000 uu dilay iyo 1000 uu qabashadi ka dib iska sii daayey.
Ninkii dhallinyarada ahaa cayayaanki layntoodi, qabashadoodi, sii deyntoodi iyo tirada kunka ahayd oo labadoodi kooxoodba uu gaarsiinayey ayuu qabatimay in waqtiga uu nasanayo ee uu wehel la’aanta ahaa ku madaddaaleysto. Maalinkii danbe ayaa saaxiibbadiisoo soo booqday ay la soo kulmeen asagoo cayayaanki uu laayey oo uu doonayo inuu hadhowto tirsado ay ayagoo isku aruursan hor tuban yihiin, markii ay su’aaleenna u sheegay inuu maalin kasta 1000 mir dilo, 1000 kalena inta qabto sii daayo.
Dhallinyaradii oo saaxiibkood aad oola yaabay , warkiisiina aad ugu maadsaday, intii ay la joogeenna qosol ka bixi waayey, markii ay ka tageenna sheekadiisii jidka ku sii maray, ayaa halkaas oogu bixiyey naaneysta ah (Kun dile, kunna daaye), saaxiibbadoodii kalena qisadiisii uga sii sheekeeyey.
Mar kaliya ayuu magacii cusbaa magaaladi iyo tuulooyinki u dhawaa uu ku dhex faafay, siduu qofkii sii tabinayeyba sharraxaad siyaada ah oogu darayeyna ay xogtiisi isu baddashay in kunka la laayey iyo kunka inta la qabtay la sii daayeyba ay dad ahaayeen, kun dile kunna daayena loo qaatay dagaalyahan birta calalshey oo hal goob oo uu ku dagaallamay kaliya kun nin ku dilay, kun maxbuus oo uu goobtaas ku qab-qabtayna cafis u fidiyey ama iska sii daayey. Ninkii beerta iska dhex joogay ee dilaannimada lagu shaabbadeeyey warkiisii dhulal fog-fog buu gaarey.
Arrinku wuxuu sidaas ahaadaba tobaneeyo sanadood ka dib magaaladii caasimadda ahayd ayaa koox saddex tuug ahaa oo habka wax loo dhaco xariif ku ahaa oo wada shaqeysanayey ay dadkii magaalada wareeriyeen, dhibkoodiina xal loo waayey, nin kastoo soo qabashadoodii loo xil saarana uu ku guul-darreystay inuu gacanta ku soo dhigo. Boqor dalkaas u talinayey oo ay cabashadii dadku ku badatay, tuugtaas soo qabashadoodana dadaal badan ku bixinayey, quusna arrinkooda ka taagnaa ayaa ugu danbeyntii loo sheegay inuu magaala hebla ku soo biiray dhiigya cab hawlahaasoo kale ka guul keeni kara.
Boqorkii lacag badan iyo alaabo qaali ah buu soo dhiibay (kun dile kunna daaye) hadyad ahaan fadhigiisi loogu geynayey, mushaar badan oo lagu shaqaaleeyey iyo ballanqaad ka sii badan oo hadduu tuugadaas soo qabto la siin doonana ay la socdaan. Markii uu (kun dile kunna daaye) yimidna amnigii caasimadda ayaa loo xil saaray, waxaana loo fasaxay, dadweynihiina lagu war geliyey in qofkii uu tuug ahaan u garto uu bilaa maxkamad kurka ka jari karo, ciidan adag oo asaga ka amar qaatana goob bandhig ahayd ayaa xilkoodi uu kula wareegay.
Kun dile kunna daaye jidadkii iyo goobihii muhiimka ahaa oo dhan ciidamadiisi ayuu dhigay habeenkii ilaaliya, asagi oo seefihii iyo qalabkii barigaas la qaadan jiray ee wada biraha aha ku raranna hadba dhinac buu u gaaf meerayey. Tuugadi oo dhacdadaas tallaabo tallaabo oola socday, ninkaas tarriikhda adag leh hawlgalkiisana ogaa ayaa argagax ku dhacay oo dhawr bilood laga nastay, kuna dhici waayey inay wax xadaan ama dhacaan, ayagoo ka yaabaya inuu dhiigya-cabka dadkii kala gaabshay tiradii kunka ahayd ku sii siyaadsado oo ay ayagu 1003 ku noqdaan.
Gacan qaadqaad baratay haddii la gooyana gummudkeedaa dhaqdhaqaaqa ee saddexdi tuug xaraaradii xatooyada ayaa ku kacday oo way is hayn kari waayeen. waxay marxaladda adag ee la soo deristay ka munaaqashoodaanba waxay taladi la dhaafi weyday inay waqtiyada mugdiga ah, roobkuna da’ayo ay hawlgalkoodii xatooyada ahaa ku beegaan.
Kun dile kunna daaye oo aan khibrad ciidan oo sii badan lahayn, balse ahaa nin shaqadii beerta ee adkayd ee uu qaban jiray darteed jirkiisu dhisnaa, markii shaarki birta ahaa uu ku labbistayna muuqaal xoogganoo hor leh sii yeeshay ayaa markuu arkay in dadku ay aad ooga baqayaan ay dhiirranaan hor leh gashay oo wuxuu billaabay in asagoo kaligii ah uu habeenkii luuqyada iyo meelaha mugdiga ah tuugadi ka dhex goobo.
Habeenkii danbe ayaa ayadoo roob da’ayo darbi ama gidaar ay saddexdi tuug oo alaab ay soo xadeen sitay roobka ka okoronayeen ama ka jirsanayeen uu dhankay ka joogeen ma ahee dhankii kale is yiri roobka ka gal, maqlayna saddexdi tuug oo falkoodi xatooyada ahaa iyo asaga kun dile kunna daaye ah ka sheekaysanaya, sheegayana khatarta ay ku sugan yihiin iyo inay cabsi darteed la jareynayaan, asaguna si fiican buu hadalkooda u dhagaysanyey. saddexdoodaba illeyn dadweynahay isaga dhex jireene kun dile kunna daaye muuqaal ahaantiisa intii uu joogay bay arkeen oo hadday la kulmaan si fiican bay u fahmayaan inuu asagi yahaye waxay is weydiiyeen haddii uu haddadaan ku soo baxo ama soo dul istaago wixi ay sameyn lahaayeen.
Tuuggii koowaad baa yiri; anigu haddii uu nagu soo bixi lahaa naxdin darteed baan la miyir beeli lahaa ama la suuxi lahaa. Tuuggii labaad baa asna yiri; anigu kaadi baan ka wareegi lahaa. Tuuggii saddexaad oo ahaa kii ugu kalyo adkaa baa asaguna yiri; anigu ma suuxeen mana isku kaadiyeen baan u maleynayaaye inuu na saamaxo ayaan ka baryi la lahaa.
Kun dile kunna daaye oo dhawr seefood iyo dhawr middiyood oo xiiraya ku hubaysnaa, balse markii hore ee inay tuugadi yihiin uu ogaaday argagaxay, mar kastoo ay cabsidooda ka sii sheekeeyeenna neef culus ka soo go’aysay ayaa markuu warkoodii suuxdinta ku soo biya shubtay maqlay si fiican ugu dhiirraday oo asagoo labadi gacmood laba seefood ku kala haysta tuugadi soo dul istaagay, kuna yiri ha is dhaqaajinina, sidii ay sheegeen bayna kala noqdeen(mid suuxa – mid isku kaadsha iyo mid baryootama).
Tuugadi jaanis danbaba lama siinine boqorkii u ciil qabay ayaa fagaare lagu daawanayey ku wada daldalay, kun dile kunna daayena abaalgud culus iyo ammaan baa la isugu daray.. in Saddexdi tuug iyo alaabti ay soo xadeen oo aan ciidan kale soo qabanin ee kun dile kunna daaye gacantiisa ku soo qabtay ayaa dadkii geyiga degganaa wada gaartay, kun dile kunna daayena noqday ninkii waagaas loogu hadal haynta badnaa, carrigiina isu baddalay deegaan dhaca iyo xatooyada ka caaggan.
W/Q: Maxamed Sheekh Cali.
Kala Soco Warar Sugan: Ishabaydhaba.comEmail: Ishabaydhaba@hotmail.com
Weblinks:
Web link Exchange
Websites Friends
SONNA http://sonna.net
HALGANKA http://halganka.net
SOMALI-NEWS http://somali-news.com
GAMESINDEX http://gamesindex.co.uk
BINH http://binh.biz
SOMALIINDEX http://somaliindex.co.uk
Qurandownload http://qurandownload.org
AZVOX http://azvox.net
AZVOX http://azvox.com
Webdesigncompany24 http://Webdesigncompany24.com
Webdesign36 http://Webdesign36.com
Webdesiger-nin http://webdesigner-in.co.ukhttp://binh.bizhttp://clouda.co.ukhttp://cmscasts.comhttp://coloindex.nethttp://drupaltraining.bizhttp://games-trailers.co.ukhttp://gamesindex.co.ukhttp://halganka.comhttp://holiday-to.euhttp://holidays-to.comhttp://homesgb.co.ukhttp://internfinder.co.ukhttp://jobslog.co.ukhttp://newsindex.co.ukhttp://quraan.euhttp://qurandownload.orghttp://resor.co.ukhttp://serverburst.co.ukhttp://serverburst.nethttp://shopislam.orghttp://somali-music.nethttp://somali-news.comhttp://somaliindex.co.ukhttp://somaliindex.comhttp://somaliindex.nethttp://somaliindex.co.uk