Maamuladaan is magacaabaya ayaa salka ku haaya qodob ka mid ah
dastuurka dowlada KMG Somaliya oo qorayo in Gobola ama ka badan
ay iskood u smaysan karaan maamul ama dowlada Goboleyd .
Waxaana soo shacbaxaya dowlad Gobleedyo is diidan ama haye raac
ah kuwaas oo qaata qorshe dhaqaale lagu maalgalinayo dhisitaanka
maaml hawada ka sameysan oo intooda badan magic u yaal ah hadana
iyagu is diidan cadaynayana inmidba midka kale ee ka soo horjeedo
in uusan waxba aheyn .
Maamul Goboleedyadaan ayaan waxaanka xusi karnaa Somaliland,puntland,jubba
land,xibin iyo xeeb,galmudug state,dooxada shabelle,waax iyo waadi,hiiraan
state , dowlada cabdinuur darmaan iyo kuwo kale oo yar yar waxaana
mid kasta uu leeyahay madaxweyne iyo gole wasiiro oo u gaar ah
Dowladahaan firxadka ah qaarkood malaha ciidan ,gaadiid dagaal
iyo gole fulined waxaasa jira xubno ka soo horjeesto marka jago
loo magacaabo kuwaas oo aan ku qanacsaneyn madaxwenaha talada
haaya
Waxaana ka mid ah haadi cabdi maalmo oo malmo ka hor loo magacaabay
inuu ka mid noqdo gola wasiiro oo la sheegay inuu yeeshay maamulka
isku magacaabay Hiiraan State.
Wuxuu sheegay in uusan ka war qabin magacaabistiisa,
diyaarna uusan u aheyn inuu ka sii jiro maamulkaas is magacaabay.
"Waxaan cadeynayaa in aan ka war qabin, arkin, kana mid aheyn
waxay sheegayaan," ayuu yiri isago ku sugan gudaha gobalka
Hiiraan.
"Ma aqaano ilaa iyo hada sababta ay igu soo dareen, waxaana
idin xaqiijinayaa in aan ku jirin," ayuu ku sii daray hadalkiisa
Haadi Cabdi oo saxaafada lahadlayey
Dhanka kale waxaa jira in maamulka Dooxa Shabelle uu ka soo horjeestay
maamulka kale ee Hiiraan State.
Sidoo kale maamulka Hiiraan State ayaa ka soo horjeestay maamulka
dooxada shabelle oo shegay in ay isku biireen labada Maamul ee
hiiraan state iyo dooxada shabelle
.
Arintaa ayaa so ifbaxday ka gadaal markii maamulka gobakeedka
isku magacaabay Hiiraan State uu dhisay gole wasiiro ka kooban
shan iyo labaatan xubnood oo uu yeelanayo.
Madaxa warfaafinta maamulka Dooxa Shabelle, ayaa timaamay dhisida
wasiiradaas wax aan waxba ka jirin.
Wuxuu sheegay iyagu inay gacanta ku hayaan gobalka Hiiraan, halka
maamulka kale ee la magac baxay Hiiraan State uu sheegay inuu
dibadda kaga sugan yihiin gobalka waxna uusan kala soconin xaaladda.
Sidoo kale dowlad goboleedkadooxada shabelle ayaa meesha ka sartay
in gobolka hiiraan ay gacanta ku heyso dowlada KMG somaliya isaga
oo shegay in aysanba aqoonsaneyn wax dowlada la yiraahdo
Madaxweynaha maamulka Puntland C/raxmaan Faroole oo ka hadlayay
munaasabad lagu maamuusayay sanadguuradii labaad ee ka soo wareegatay
markii uu qabtay xilka madaxtinimada maamulka Puntland ayaa sheegay
inaysan cidna maxmiyad ugu jirin oo ay heshiis la gelayaan cid
kasta oo Puntland danaheeda ka shaqeyneysa.
Waxa uu Faroole sheegay in muddadii uu
xilka madaxtinimada Puntland hayay ay wax badan u qabsoomeen,
wuxuuna difaacay qorshaha lagu tababarayo qaar ka tirsan ciidamadiisa
oo ay tababarayso shirkad ajanabi ah, taas oo uu sheegay in Puntland
ay u madax bannaan tahay heshiisyo ay la gasho cid walba oo ay
u aragto inay taageero siinayso, isla markaana ka shaqeyneyso
danaha Puntland.
“Waxaan heshiis la galeynaa cid kasta oo ay dani noogu jirto”
ayuu yiri Faroole oo sheegay in muddo badan ay beesha caalamka
ka codsanayeen in loo tababaro ilaa 600 askari oo la dagaalama
burcad badeeda, hase yeeshee codsigooda la meel marin waayay,
wuxuuna intaasi ku daray markii ay heshiisyo la galeen shirkado
tababara ciidamadooda ay soo shaac bexeen dad ka maseyrsan sida
uu yiri qorshahaasi, kuwaas oo isugu jira kuwo si dadban ugu lug
lahaa falalka burcad badeeda iyo kuwo waday qabyaalad iyo wixii
Soomaaliya burburiyay wuxuuna intaasi ku daray inay ku casuumayaan
Puntland ciidamada shisheeye ee Badaha Soomaaliya ku sugan si
ay ugala qeyb qaataan ciidamada Puntland la dagaalanka burcad
badeeda.
Sida uu qabo dastuurka, gobal keliya looma
magacaabi karo maamul gobaleed, taasna waxay meesha ka saareysa
gebi ahaanba arrimaha ay isku haystaan labadan dhinac.
"Maamul gobaleed waxaa noqon kara labo gobal iyo ka badan
iyadoo la tix galinaya rabitaanka shacabka, sidaasna dastuurka
iyo sharciga ayaa qoraya," sidaas waxaa yiri C/qaadir Sh.
Ismaaciil, gudoomiyaha gudiga dastuurka dowladda KMG.
Arintamaamul goboleydyada is barbar yac ah ayaa loo arkaa in ay
tahay mid dhaqaale looga raadsanayo qasnada dowlada oo furuyaashedu
badan yihiin
Muuse Maxamuud Jiisow
somalisan39@hotmail.com
Muqdisho Somalia
00252-1-5576666
00252-50-907666