London( Galgalanews) Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland waxa weeye urur siyaasadeed hiigsanaya in cadaalad iyo midnimo si dhab ah u dhaqan gasha laga helo dhamaan deegaanada Puntland iyadoo ay deegaanadeena Puntland uu ku baahey musuq maasuqa, eexaysiga, cadaalad ku takri farida isla markaana mabaadiidii loo yagleelay Dowlada Puntland la dhinac marey oo la mara habaabiyey.
Dowlada Puntland markii laas aasayey waxay ku bilaabatey qaab ku meel gaar ah oo hab beeleed loo qeybsadey, haba loo qeybsadee hab beeleedkaas wuxuu qeybsigu ku bilowdey si aan cadaalad aheyn oo gebi ahaanba cadaaladii la baal marey iyadoo beelo badan meesha laga saarey isla markaana sadbursi baadil ahi uu ku bilowdey aas aaskii Puntland, Sidoo kale beelo kale ayaa tanaasuley isla markaana filayey marka ku meel gaarkii qeybsiga hab beeleedka laga baxo ay isbedel dhab uu iman doono isla markaana ay cadaaladooda helayaan.
Markale anagoo ku celineyna, nidaamdkaas ku meel gaar ahaa ee saldhiga u noqdey Puntland waxa uu ahaa mid lagu dhisey SADBURSI aan laga xishoon inkastoo markaas laga yaabo in xal loo arkayey hase yeeshee 16 Sano ayey Siyaasiyiinta soo qabtey Hogaanka Puntland haysteen in lagu SAXO arintan.
Waxaa kaloo xusid mudan in ujeedada ama yoolalka ama ujeedooyinkii ugu tunka weynaa waxay ahaayeen sidii wada noolaasho ku dhisan wax wada qabsi, wax wada qeybsi iyo sugida Amniga inta danwadaagta ah ee aas aastey Puntland.
Iyadoo taasi ay aheyd Ujeedooyinkii ugu tunka weynaa ee loo igmaday Puntland ayaa waxaa wadadaas ka leexshay masuuliyiintii isaga wada danbeeyey xilalka madaxweynenimo ee soo maarey Dowlada Puntland iyadoo argti kooban oo ah 4teyda Sano ama 5teyda Sano uu mid walba ku dhamaystey xilkiisii, Xukuumada hada joogtana uma eka mid kuwii hore wax ka bedeleysa.
Cadaalad darada iyo midnimo la’aanta DANWADAAGTII Puntland wada aas aasatey waxay sababtey in Puntland furfur uu ku yimaado iyadoo maanta laba moodayo in Puntland ay ka kooban tahay degmooyin kooban, taasina ay dheertahey in Gobolada qaarkood ay gacan ku heyteeda laga fara maroojiyey Puntland sida gobolka Sool ooh al degmo aysan Puntland maanta ka xukumin, Sidoo kale Gobolka Sanaag xaruntiisa Ceerigaabo ay si buuxda ugu gacan gashey Maamulka Somaliland inta harteyna uu Maamulka Somaliland kusii durkayo.
Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland waxaa loo yagleey ama loo unkey sidii loo saxi lahaa cadaalad darada ka jirta Puntland iyadoo lagama maarmaan ay tahey in sida ugu dhaqsaha badan loo saxo nidaamka baadilka ah ee Puntland ragaadiyey si loo bad baadsho Dowlada Puntland.
waxa uu ka dhashey arintaas xusan ee ah in Ku meel gaarkii cadaalad darada ahaa ee lagu aas aasey Puntland inuu weli jiro iyadoo noola muuqatey hadaanu nahey aas aasayaasha Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland in lagama maarmaan tahay in la saxo hanaan socodka iyo dibu saxida awood qeybsiga Dowlada Puntland iyadoo loo marayo wado ama dhabo cadaalad ah oo eexasho ku jirin.
Hadafkayaga 1aad iyo 100aadba waa sidii loo heli lahaa Puntland oo dadkeedu u siman yihiin, cadaalada uwada siman yihiin, dheefteeda uwada siman yihiin, dhibteeda uwada siman yihiin!SIDEE LOO HELI KARAA CADAALADDA?
Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland, GMCP wuxuu rumaysanyahay in Cadaaladdu ay tahay aasaaska nolosha aadaniga ah, nabadda majireyso hadeysan cadaaladi jirin, horumarka iyo sinaanta umad waliba waxay ku dhisantahay cadaalada oo la hal beegsado, sidaa darteed Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay KUNA BAAQAYAA HIRGELINTEEDA qodobadan soo socda:-
- Iney Waajib Dastuuri tahey in Cadaalad,Sinaan, Hufnaanloo wada qeybsado Awooda iyo Talada Dowlada Puntland iyadoo sidoo kalena lagu dhaqmayo dhaartii ay wada mareen Dhamaan labada Gole ee Xukuumada ay ka kooban tahey Golaha Wakiilada iyo Golaha Fulintuba, Ilaaheyna Kitaabkiisa ku yiri [ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ], Sidoo kalena Suubanihii Nebi Maxamed NNKH yiri [المسلمون على شروطهم] isla markaana Waajib ka dhigeysa ku dhaqanka waxii lagu heshiiyey laguna dhaartey.
- Iney Waajib dastuuri ah tahey dhowrista iyo ilaalinta Xuduudaha degmooyinka, Gobolada isla markaana lexjecleysi hal degmo ama hal gobol la joojiyo.
- Iney Waajib dastuuri ah tahey in sinaan, cadaalad, hab dhaqan suuban oo hufan lagu xulo dhamaan Shaqaalaha Dowlada Puntland iyadoo meesha laga saarayo eexasho qabiileed iyo kan baa ixiga.
- Iney waajib dastuuri ah tahey in garsoor si hufan u shaqeeya lawada gaadhsiiyo dhammaan gobollada iyo degmooyinka dowlada Puntland iyadoon laga reebeyn Hal degmo.
- Iney waajib Dastuuri ah tahey in garsoorku noqdo mid si dhab ah u madaxbanaan aysanna iska soo magcaaban hadba cidii xukunka Dowlada Puntland haysa.
- Iney Waajib Dastuuri ah tahey in loo madax baneeyo Gudiyada Cadaalada ee Golaha Wakiilada iney daba gal ku sameeyaan Laamaha Garsoorka ee Dowlada sare loo qaado tayada garsoorka, sida (aqoonta, dhaqaalaha iyo qalabka)
- In waajib tahey in Xeer-ilaalinta Guud ay ka madaxbanaanaato Guddiga Caddaalada, isla markaana xafiiska Xeer-ilaalinta Guud yeesho madaxbanaani uu ku gudan karo xilkiisa
- In garsooryaasha iyo kaaliye-yaashu helaan xuquuqdooda oo dhamaystiran inta ay shaqada ku guda jiraan iyo marka ay shaqadda waayaanba, gaar ahaan xagga dhaqaalaha iyo nabadgalyadaba.
- Iney waajib tahey in la abuuro Guddiga la-tashiga garsoorka dadweynaha (xeerbeegti) iyo Iney waajib tahey in dib-u-eegis lagu sameeyo dastuurka si loo xaqiijiyo madaxbanaanida garsoorka
MAMUL-WANAAGGA
Golaha GMCP wuxuu aaminsanyahay in saldhiga maamul-wanaaggu ay tahay Cadaalad taam ah oo si guud u dhaqan gasha la helo, taasoo ka duulaysa han iyo himilo aragti dheer, daah-furnaan, wada-tashi iyo wada-lahaansho, Sidaa daraadeed, Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay KUNA BAAQAYAA HIRGELINTEEDA :
- In dhaqan-gelinta maamul baahsan oo Gobolada iyo Degmooyinka idile ka dhisani loo maro wadada cadaalada si loo helo maamul Wanaag.
- In loo xulo xilkasta xubintii ku habooneyd iyadoo lagu xulayo aqoon iyo karti lagana fogaanayo eexasho qabiileed. Wuxuu aaminsan yahay in lala dagaalamo lagana hortago musuqmaasuqa iyo eexda aafeeyey intey Dawlada Puntland jirtey.
- In laga guuro nidaamka ku habsadey intey Puntland jirtey ee ku kooban Dhabaha Laamiga ah magooliyinka ku yaala loona gudbo gobolada iyo Degmooyinka ka fog dhabaha laamiga.
- In la taaba geliyo dhamaan Hay’adaha Qaran ee is-ilaaliya isna dheelitira (check and balance institutions) si masuul kastaa u dareemo in lala xisaabtami karo.
- Goluhu wuxuu aaminsan yahay in kala saarayaa siyaasadda iyo maamulka, isla markaana xukuumada talada haysa ay damaanad qaado in shaqaalaha dawladdu (civil servant) noqdaan kuwo ka madax-banaan, kana badbaada isbedelada uu keeno loolanka siyaasaddu.
ARRIMAHA GUDAHA
Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland, GMCP, waxa uu qirsan yahay in arimaha Gudaha ee Dowlada Puntland oo la hagaajiyo loona maro wadada cadaalada ah iney tahey waajib dastuuri ah iyadoo uu Goluhu ogsoon yahay in hadii arimaha Gudaha ee Dowlada Puntland ay ku dhisanyihiin dhidibo adag oo cadaalad ah ay horseedeyso in dhamaan deegaanada Dowlada Puntland ay samo iyo barwaaqo ku sugnaan doonaan.
Goluhu wuxuu aaminsan yahay in wasaaradda Arrimaha Guduhu ay tahey halbowlaha jiritaanka dawladnimada Puntland, waxayna mas’uuliyadeedu saameysaa Amniga iyo xasiloonida gudaha, maamulka gobollada iyo degmooyinka, tirakoobka muwaadiniinta iyo ajaanibka dalka ku sugan iyo xidhiidhka iyo kobcinta kaalinta madax-dhaqameedka, sidaa awgeed Wasaaradaasi waa tiirka 1aad ee ay waajibku tahey in lagu dhaqo cadaalad iyo sinaan iyadoo aan eex iyo sadbursi lagu sameyneyn.
MAAMULKA GOBOLLADA IYO DEGMOOYINKA
- Golaha GMCP isagoo ka duulaya dastuurka iyo xeerka dowlada Puntland wuxuu aamin yahay iney waajib dastuuri ah tahey in awooda maamul iyo horumarineed la siiyo Lana gaarsiiyo gobollada iyo degmooyinka Dawlad Goboleedka Puntland iyadoo si siman loo wada gaarsiinayo.
- Golaha GMCP isagoo ka duulaya Dastuurka iyo Xeerka Dowlada Puntland wuxuu aaminsan yahay kuna baaqayaa in Xukuumada Dowlada Puntland ay si joogto ah oo aan kala go laheyn ay u qoondeyso miisaaniyad ku filan waajibaadyada Gudoomiyaasha.
- Golaha GMCP wuxuu aaminsanyahay in xubnaha golaha degaanku yihiin lafdhabarta horumarka degmada, sidaa awgeed Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay kuna baaqayaa iney waajib tahey in Golayaasha degaanka iyo xoghayayaasha Degmooyinkaba lagu soo xulo Aqoon, Karti iyo Hufnaan.
- Golaha GMCP wuxuu ku baaqayaa in Degmada Bosaaso awood qeyb sigeeda dib loo eego iyadoo si cadaalad ah dib loogu soo xulo xubanaha Golaha deegaanka Bosaaso iyadoo ay hada jirto in Beelo aan dega Degmada Bosaaso aysan xubnohoodii la sadbursiiyey.
- Golaha GMCP wuxu aaminsan yahay kuna baaqaaya iney waajib tahey in dabagal ka war heyn joogta ah uu Maamulka Sare ilaa heer Madaxweyne ay ku sameeyaan adeegyada ay dawladaha hoose u hayaan bulshada
DIFAACA XUDUUDA DOWLADA PUNTLAND
Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland, GMCP wuxu aaminsanyahay in sugidda jiritaanka iyo haybadda Dowlada Puntland lku ay ku tiirsantahay kolba tirada iyo tayada ciidamada qalabka sida ee uu dalku leeyahay, kuwaasoo xaqiijin kara difaaca soohdimaha iyo danaha Maamulka (dhul, bad iyo cir), hadaba si arrintaas looga midha dhaliyo Golaha Horumarka iyo Cadaalada ee GMCP wuxuu aaminsan yahay kuna baaqayaa:
- In Xaqiijinta qaybaha kala duwan ee Ciidamada Dowlada Puntland ay noqdaan kuwo dhisan tiro iyo tayo (aqoon iyo qalabba).
- In si siman oo cadaalad iyo Midnimo ku dheehan tahay loo xulo ciidamada Dowlada Puntland iyadoo laga waantoobayo eexashada iyo sii dhisida ciidamo beeleedyada Naafeeyey Dowlada Puntland intey jirtey.
- In Ciidamada ay isku dhafan yihiin iyadoo taliyaasha Ciidamada ay si cadaalad ah loo wada shaqa geeyo.
- In Ciidamada si siman oo cadaalad iyo Sinaani ku dheehan tahay loo wada taba baro si tayadooda kor loogu qaado
- In Ahmiyad gaar ah la siiyo Ciidamada ku sugan Xuduudaha Dowlada Puntland si looga hortago wax walbo oo keeni karaya ku xadgubida Xuduudaha Dowlada Puntland.
- In ay waajib tahey dib u dhisidda goobihii waxbarashada sida akadamiyada iyo dugsiyada tababarka ciidamada gaar ahaan kuwa ku dhow xuduudaha Dowlada Puntland, si ay usoo baxaan saraakiil, saraakiil-ku-xigeeno iyo dabley u tababaran xirfaddooda ciidan.
- Xaqiijinta in ciidanku noqdo mid ku eg hawlihiisa difaaca Dowlada Puntland iyo Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya isla markaana uusan faraha lalsoo gelin Siyaasada ka dhisan Dowlada Puntland iyo Tan federaaka Soomaaliyaba.
- Dhiirigelinta abaalmarinaha, xuquuqda iyo daryeelka ciidanka iyo qoysaskooda sida mushahar ku filan cisbitaalo milateri iyo Bolisba
DHAQAALAHA IYO MAALIYADDA
- Si loo kobciyo dhaqaalaha dalka, isla markaana loo tayeeyo maamulidda iyo tashiilidda dhaqaalaha yar ee soo gala Dowlada Puntland, waxa Golaha Horumarka iyo Cadaalada ee Puntland, GMCP wuxuu aaminsan yahay in la diyaarsho Siyaasadaha hagista nidaamka dhaqaalaha ee kala ah:
- Siyaasadda dhaqaalaha guud (Macro-economic policy)
- Siyaasadda maamulka iyo isu duwidda deeqaha dibedda (Aid management policy)
- Siyaasadda dabagalka/hubinta iyo qiimaynta (Monitoring and Evaluation Policy)
- Siyaasadda horumarinta qaab-dhismeedka miisaaniyadda Dalka (National Budget Development Policy)
- Golaha Horumarka iyo Cadaalada ee Puntland, GMCP waxa himilooyinkiisa ka mid ah dhismaha bulsho leh dhaqan-dhaqaale, wuxuuna aaminsan yahay in la qaado tallaabo kasta oo suuragal ah, si loo baadho, loo soo saaro, loogana faaiidaysto khayraadka ku jira dalka.
- Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay in la qabyo tiro habka Bangiga dhexe u shaqeeyo; waxaana u qorshaysan sidii loo furi lahaa Bangi Horumarineed iyo kuwo ganacsi.
- Golaha GMCP Wuxuu aaminsan yahay in dib u habayn iyo casriyeyn lagu sameeyo nidaamka cashuuraha iyo cashuur ururinta, iyada oo la raaci doono qaabka ugu haboon.
- Golaha GMCP wuxuu aamin san yahay in la xoojiyo dhaqangelinta siyaasadda Distooriga ah ee ku dhisan dhaqaalaha xorta ah iyo lahaanshaha gaar ahaaneed.
- Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay in wax ka bedel lagu sameeyo Qaabka deeqaha Dowlada Puntland ay siiyaan loo maamulo iyadoo aanu aaminsanahey in wanaagsan tahay waajib dastuuri tahey in aan lamusuq maasuqin, laguna meereyn qaab eexasho ah siday caadadu noqotey intey jirtey Dowlada Puntland.
- Golaha GMCP wuu aaminsan yahay in waajib tahey in xukuumada Dowlada Puntland ay xil weyn iska saarto kobcinta, dib u hagaajinta, hindisaynta kaabayaasha dhaqaalaha sida dekedaha, gegadaha diyaaradaha iyo wadooyinka Deegaanada fog fog ee Puntland.
- Golaha GMCP waxa uu aaminsanyahay in musuqmaasuqu yahay dhibaato ragaadisa dhaqaalaha umadaha caadaysta, yahayna albaabka saboolnimada iyo dib u dhaca, sidaasi darted Golaha GMCP wuxuu farayaa in Xukuumada Dowlada Puntland ay abuurto nidaam dowladeed ka fog musuq maasuqa ina naafeeyey.
WAXBARASHADA
Golaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland, GMCP wuxuu aaminsan yahey in aqoontu tahey aas aaska horumarka ay tiigsaneyso umadaha Aduunka sidaa awgeed Goluhu wuxuu:
- Golaha GMCP wuxuu ku baaqayaa in jaangoyn iyo midayn lagu sameeyo dhamaan manaahijta iyo duruusta la dhigayo iyo agabka la adeegsanayo sanad dugsiyeed kasta.
- Golaha GMCP wuxuu aaminsanyahay goobaha waxbarashada ee Deegaanka Dowlada Puntland si siman oo cadaalad ay ku dheehan tahay loo wada maareeyo iyadoo ay waajib tahey in laga waantooba Magaalo jecleysi ama degmo jecleysi.
- Golaha GMCP wuxuu farayaa in si siman oo cadaaladi ku dheehan tahay mushaharaadka Macalaiimiinta iyo hawl wadeenada kala duwan ee dugsiyada kadhisan Deegaanada Dowlada Puntland u helaan, Waa in Macalinka Degmada Yubbe wax ka dhigayaa Gunadiisa u helaa si la siman Macalinka Degmada Bursaalax.
- Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay isla markaana farayaa Xukuumada Dowlada Puntland in si siman oo cadaaladi ku dheehan tahay loo qeybiyo Deeqaha Waxbarasho ee Dowladaha Saaxiibada la ah Soomaaliya bixiyaan si ardeyga Puntland ahi kartidiisa iyo aqoontiisa lagu qiimeeyo.
- Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay in Dowladu ay la dagaalanto waxqoris iyo wax-akhris la’aanta dadka danyarta ah ee ka waayeelobay dugsidayada.
KHAYRAADKA DABIICIGA AH
Deegaanka Ilaahey ku maneystey Dowlada Puntland waa deegaanada ugu hodonsan Geyiga Dowlada Federaalka Soomaaliya guud ahaan waxaana la qirey in ilaahey ku deeqey khayraad kala gedisan oo dabiici ah, mid berri iyo mid badeedba, sidaa awgeed, Golaha GMCP wuxuu aaminsan yahay in:
1 In lakala horeysiiyo Macaashida kheyraadka Eebe ku maneystey Deegaanka Puntland oo Beeraha iyo Kaluumeysiga ay Dowlada Puntland xooga saarto
2 In kheyraadka biyaha kuwa roobaad iyo kuwo ileedba kor loo qaado tayada iyo macaashida iyadoo uu Goluhu aaminsan yahay in Biyo celisyo si guud loo wada isticmaalayo ay Dowlada Puntland ku dhaqaaqdo.
3 Goluhu wuxuu aaminan yahay in muhamiin tahay in cilmi-baadhis qoto-dheer ku samaynayaa kheyraadka dalka sida badda, macdanta, shidaalka iyo xabkaha kala duwan.
4 Wuxuu Goluhu ka digayaa ku takri farida kheyraadka Deegaanka ayna ugu horeyso in xukuumadu heshiisyo la gasho shirkado qalaad iyadoon la hubin tayada iyo sharciyada shirkadahaasi.
5 Goluhu waxa uu ka digayaa in Xukuumadu u daba marto Deegaanada lagu ogyahay kheyraadka dabiiciga khaasatan tan macdanta ah dadka deegaanada si looga saaro meesha is fahan waaya la mid ah kii 2006dii ee Deegaanka Majiyahan iyo Dhalan.Allaa MahadlehGolaha Midnimada iyo Cadaalada Puntland, GMCPGMCPuntland@gmail.com
Weblinks:
Web link Exchange
Websites Friends
SONNA http://sonna.net
HALGANKA http://halganka.net
SOMALI-NEWS http://somali-news.com
GAMESINDEX http://gamesindex.co.uk
BINH http://binh.biz
SOMALIINDEX http://somaliindex.co.uk
Qurandownload http://qurandownload.org
AZVOX http://azvox.net
AZVOX http://azvox.com
Webdesigncompany24 http://Webdesigncompany24.com
Webdesign36 http://Webdesign36.com
Webdesiger-nin http://webdesigner-in.co.ukhttp://binh.bizhttp://clouda.co.ukhttp://cmscasts.comhttp://coloindex.nethttp://drupaltraining.bizhttp://games-trailers.co.ukhttp://gamesindex.co.ukhttp://halganka.comhttp://holiday-to.euhttp://holidays-to.comhttp://homesgb.co.ukhttp://internfinder.co.ukhttp://jobslog.co.ukhttp://newsindex.co.ukhttp://quraan.euhttp://qurandownload.orghttp://resor.co.ukhttp://serverburst.co.ukhttp://serverburst.nethttp://shopislam.orghttp://somali-music.nethttp://somali-news.comhttp://somaliindex.co.ukhttp://somaliindex.comhttp://somaliindex.nethttp://somaliindex.co.uk